Qlobal araşdırmaya görə, dərmana davamlı superbakteriyalər 2050-ci ilə qədər dünyada 39 milyon insanı öldürə bilər. Xüsusilə yaşlı əhali bu təhlükə ilə üzləşir.
Antimikrobiyal müqavimət (AMR) bakteriyaların zamanla təkamül etdiyi və mövcud antibiotiklərə qarşı davamlı olduğu bir vəziyyətdir.
Bu müqavimət infeksiyaların müalicəsini çətinləşdirir və milyonlarla insanın həyatını təhlükə altına alır.
Lancet jurnalında dərc olunan araşdırmaya görə, 2021-ci ildə bu müqavimət nəticəsində 1,14 milyon insan həyatını itirib. Lakin 2050-ci ildə bu rəqəmin 1,91 milyona yüksələcəyi proqnozlaşdırılır.
Uşaq ölümlərinin azalması, yaşlıların artması
Tədqiqat vaksinasiya və təkmilləşdirilmiş gigiyena şəraitinin gənc uşaqlar arasında infeksiya ilə bağlı ölüm hallarının azaldılmasında mühüm rol oynadığını vurğulayır.
Ancaq eyni şey yaşlı əhali üçün keçərli deyil. 2021-ci ildə 70 yaşdan yuxarı şəxslər arasında AMR ilə bağlı ölüm nisbətləri 80 faiz artıb və bu nisbətin 146 faiz artaraq 2050-ci ilə qədər 1,3 milyona çatacağı gözlənilir.
Qlobal ictimai sağlamlıq təhlükə altındadır
Vaşinqton Universitetindən doktor Möhsün Naqavi mikrob əleyhinə dərmanların müasir tibbin təməl daşlarından biri olduğunu və bu dərmanlara qarşı artan müqavimətin böyük narahatlıq doğurduğunu bildirib.
"Bu tapıntılar AMR-nin qlobal sağlamlıq təhlükəsi olduğunu və getdikcə artdığını göstərir" dedi Dr. Naqavi vurğulayıb ki, dünya liderləri bu məsələ ilə bağlı daha çox tədbir görməlidirlər.
AMR-nin qarşısını almaq üçün həllər
Tədqiqatçılar bildiriblər ki, infeksiyaların qarşısını daha yaxşı almaq, səhiyyə xidmətlərinə çıxışı artırmaq və yeni antibiotiklər hazırlamaqla milyonlarla ölümün qarşısını almaq olar.
Bu çərçivədə BMT-nin sentyabr ayında keçiriləcək Baş Assambleyasında antimikrob müqavimətinə qarşı qlobal fəaliyyət planı ilə bağlı müzakirələr aparılacaq.
Kampaniyaçılar bu danışıqların 2030-cu ilə qədər AMR ilə əlaqəli ölümləri 10% azaltmağa yönəlmiş qərarla nəticələnəcəyini gözləyirlər.
Tədqiqat gələcəkdə ən çox ölüm sayının Cənubi Asiya ölkələrində Hindistan, Pakistan və Banqladeş və Sub-Sahara Afrikasında baş verəcəyini proqnozlaşdırır.
Bu bölgələr AMR-nin ən sürətlə yayıldığı yerlər sırasındadır. Mütəxəssislər bildirirlər ki, bu bölgələrdə infeksiyaların idarə olunmasının təkmilləşdirilməsi və antibiotiklərə çıxış imkanlarının artırılması böyük fayda verəcək.
Yaşlılarda risk daha yüksəkdir
Araşdırma qrupundan Dr. Tomislav Mestroviç bildirib ki, qocalmış əhali infeksiyalara daha həssasdır və xəstəxana infeksiyaları səbəbindən AMR halları sürətlə artmaqdadır.
"Yaşlı fərdlərdə immun sistemi zəiflədiyi üçün peyvəndlərin effektivliyi azalır və bu insanlar antibiotiklərə daha tez-tez cavab verə bilmirlər", - Mestroviç deyib.
Antibiotiklərə davamlı bakteriyaların yayılması müasir tibbin ən böyük problemlərindən biridir. Ekspertlər bildirirlər ki, bu qlobal sağlamlıq böhranına qarşı daha güclü beynəlxalq əməkdaşlıq vacibdir.
