Almaniyanın birləşməsindən 34 il keçməsinə baxmayaraq, Şərqlə Qərb arasında iqtisadi və sosial fərqlər hələ də davam edir. Şərqi almanlar özlərini “ikinci dərəcəli vətəndaşlar” hesab edirlər.
İki Almaniya 34 ildən sonra da tam birləşə bilmədi
Şərqi və Qərbi Almaniyanın birləşməsindən 34 il keçməsinə baxmayaraq, iki regionun əhalisi arasında tam inteqrasiya hələ də əldə olunmayıb. İkinci Dünya Müharibəsindən sonra işğal olunmuş Almaniya ABŞ, Fransa, İngiltərə və SSRİ tərəfindən dörd bölgəyə bölündü. 1949-cu ildə Qərbi Almaniya (Almaniya Federativ Respublikası) və Şərqi Almaniya (Almaniya Demokratik Respublikası) yaradıldı. 1961-ci ildə Şərqi Almaniya rəhbərliyi Berlin divarını tikərək Qərbə qaçmağın qarşısını almağa çalışdı.
Berlin divarının yıxılması və birləşmə prosesi
SSRİ prezidenti Mixail Qorbaçovun islahatları ilə 1980-ci illərin sonunda Şərqi Almaniyada insanlar küçələrə çıxdı və 1989-cu ildə Berlin divarı uçdu. 1990-cı ilin martında Şərqi Almaniyada keçirilən azad seçkilərdən sonra 1990-cı il oktyabrın 3-də Şərqi və Qərbi Almaniyanın birləşməsi rəsmi olaraq həyata keçirildi.
Şərqi Almaniyada iqtisadi və sosial problemlər
Birləşmədən uzun illər keçməsinə baxmayaraq, xüsusən də Şərqi Almaniyada xalqın gözləntiləri tam olaraq özünü doğrultmadı. Şərq ştatlarında iqtisadi inkişaf, aşağı maaş və işsizlik kimi problemlər davam edir. İfrat sağçı Almaniya üçün Alternativ (AfD) Partiyasının Şərqi Almaniyada xüsusilə Avropa Parlamenti və 2023-cü ildə yerli seçkilərdə yüksək səs alması birləşmənin təsirlərinin tam aradan qaldırılmadığını göstərir.
Şərqi almanlar özlərini ikinci dərəcəli vətəndaşlar kimi görürlər
Şərqi almanlar hələ də özlərini ikinci dərəcəli vətəndaşlar kimi görürlər. Sorğular göstərir ki, bu seqment siyasətdə və iqtisadiyyatda az təmsil olunur. Şərqi almanlar ölkə əhalisinin 19 faizini təşkil etdiyi halda, yüksək vəzifələrdə Şərqi alman əsilli insanların nisbəti 12,3 faiz olaraq qalır. Üstəlik, şərqdə maaşlar qərbdəkilərdən 15,9 faiz aşağıdır. Şərqdə işsizlik nisbəti 7,2 faiz olduğu halda, qərbdə 5,3 faizdir.
Demoqrafik problemlər və miqrasiya
Demoqrafik baxımdan şərq bölgələrində yaşlı əhali üstünlük təşkil edir. Gənclərin, xüsusən də qadınların qərbə miqrasiyası şərqdə iqtisadi inkişafa mənfi təsir göstərmişdir. Ekspertlər vurğulayırlar ki, hökumət bu fərqləri aradan qaldırmaq üçün daha çox tədbirlər görməlidir.
Birləşmənin ağıllara təsiri hələ də davam edir
Almaniyanın şərqində yaşayanların populist partiyalara üz tutması hökumətin şərq əyalətlərini daha cazibədar etməli olduğu xəbərdarlığı ilə yanaşı, Berlin divarının fiziki olaraq sökülməsinə baxmayaraq insanların beynində hələ də qaldığına dair şərhlərə səbəb olur. .
