Beynəlxalq tədqiqat qrupunun apardığı laboratoriya təcrübələri nəhəng bir daşı kosmosda dayandırmaq üçün nüvə bombasının dəqiq partladılmasının ən yaxşı variant ola biləcəyini üzə çıxarıb.
Təcrübədə təsdiq edilib ki, uyğun ölçülü atom partlayışı zamanı yayılan rentgen şüaları diametri 3-5 kilometr arasında dəyişən asteroidləri öz orbitlərindən yayındıra bilir.
Bu cür fəlakətli ssenarinin dərhal təhlükəsi olmasa da, Yerə yaxın təhlükəli asteroidin qəfil peyda olması halında hazırlanmış tədbirlər planının olması böyük əhəmiyyət kəsb edir.
Fusion mühərriki və ya lazer də istifadə edilə bilər
NASA son təcrübəsi ilə böyük bir kosmik gəmini nisbətən kiçik asteroid yığınına çırpmaqla bu obyektlərin orbitlərinin dəyişdirilə biləcəyini göstərdi. Dimorphos və Didymos ikili sisteminin daha kiçik bir üzvü olan təxminən 800 metr enində olan bu asteroid, kifayət qədər qüvvə tətbiq edildikdə, orbitində əhəmiyyətli dəyişiklik yaratdı.
Lakin daha böyük, daha sərt asteroidləri sapdırmaq daha çətin ola bilər. Xoşbəxtlikdən, bu cür nəhəng qaya parçalarını kosmosda hərəkət etdirməyin birdən çox yolu var. Məsələn, güclü birləşmə mühərriki və ya lazerdən istifadə edərək asteroidin səthinə istilik tətbiq etməklə "raket effekti" yaradıla bilər. Bu üsulla səthdə mineralların buxarlanması nəticəsində əmələ gələn qazlar asteroidin istiqamətini dəyişə bilir.
Hələlik heç bir təhlükə yoxdur
Fizik Nathan Moore və ABŞ-dakı Sandia National Laboratories-dən olan komandası yüksək tezlikli elektromaqnit dalğa generatoru olan Z Pulsed Power Facility-dən istifadə edərək 1,5 meqajoul rentgen şüaları əldə ediblər.
Bu şüalanma nazik metal folqa və onun üzərindəki kvars şüşəsi parçasını buxarlandırdı. Təcrübə nəticəsində asteroidlərin istiqamətinin dəyişdirilməsi ilə bağlı mühüm məlumatlar toplanıb.
Bu üsulla diametri 5 kilometrə qədər olan asteroidlərin kosmosda təhlükəsiz şəkildə istiqamətləndirilməsi nəzərdə tutulur. Tədqiqat qrupu bildirir ki, bu modelin daha ətraflı versiyaları müxtəlif asteroidlərin xüsusiyyətlərinə görə hazırlana bilər.
Hazırda Yer kürəsini vura biləcək böyük asteroid təhlükəsi olmasa da, bu cür fəlakətlərə hazır olmaq həyati əhəmiyyət kəsb edir. Bir gün sürətlə yaxınlaşan təhlükə aşkar edilərsə, bu üsulla potensial fəlakətin qarşısını ala bilərik.
Bu araşdırma Nature Physics jurnalında dərc olunub.
