Okeanda kəşf edilən kristallar canlı hüceyrələr olmadan enerji istehsal edə bilir
Kəşf həyatın mənşəyinə işıq sala bilər
Dənizin dərinliklərindəki hidrotermal dəliklərin ətrafında aşkar edilən çox kiçik kristal strukturlar Yerdəki həyatın mənşəyinə işıq salmaq potensialına malikdir. Həyatın mənşəyi ilə bağlı suallara cavab verməklə yanaşı, yeni tədqiqat enerji istehsalında da irəliləyişlərə səbəb ola bilər.
Okeanların diblərində yerləşən və qaynar su püskürən hidrotermal kanallar yer qabığına sızan suyun maqma tərəfindən qızdırıldıqdan sonra dənizə çıxdığı nöqtələri təmsil edir.
Suyun tərkibində çoxlu minerallar olduğu üçün hidrotermal kanalların həyatın başlanğıcında mühüm rol oynadığı düşünülür.
Əvvəlki araşdırmada bəzi elm adamlarının 4,5 milyard ildir mövcud olduğunu iddia etdikləri havalandırma deliklərindəki mineralların okean suyu ilə birləşməsinin üzvi molekullar yarada biləcəyi göstərilmişdi.
Sentyabrın 25-də nəzərdən keçirilən Nature Communications jurnalında dərc edilən yeni araşdırma, canlı hüceyrələr olmadan bəzi hidrotermal ventilyasiyalarda enerjinin istehsal oluna biləcəyini ortaya qoydu.
Yaponiyanın RIKEN (Milli Fizika və Kimya Tədqiqat və İnkişaf İnstitutu) və Tokio Texnologiya İnstitutunun alimləri Sakit Okeanda, təxminən 6 min metr dərinlikdə yerləşən Mariana xəndəyindən əldə etdikləri nümunələri tədqiq ediblər.
Tədqiqatçılar buradakı hidrotermal ventilyasiyaların ətrafında kristal nanostrukturlar aşkar ediblər. Müəyyən edilmişdir ki, 84 santimetrlik brusit nümunəsindəki kristallar suyun hidrotermal bacaya daxil olub çıxması üçün kanal rolunu oynayır.
Alimlər deyirlər ki, bu ion kanalları süzgəc kimi fəaliyyət göstərir, bəzi elektrik yüklü hissəciklərin keçməsinə imkan verir, digərlərini isə bloklayır. Bu prosesdə kristalın səthində kiçik, lakin əhəmiyyətli bir gərginlik fərqi meydana gəlir.
Osmotik enerjiyə çevrilmə adlanan bu proses canlı hüceyrələrin enerji istehsal etmək üçün istifadə etdiyi bir üsuldur.
Araşdırmaya Dr. Ryuhei Nakamura aşağıdakı ifadələrdən istifadə edir:
Biz gözlənilmədən müasir bitki, heyvan və mikrob həyatında həyati əhəmiyyət kəsb edən osmotik enerji çevrilməsinin geoloji mühitdə bioloji olmayan şəkildə baş verə biləcəyini kəşf etdik.
Enerjinin canlıların iştirak etmədiyi bir şəkildə istehsal oluna biləcəyini göstərən yeni araşdırma, Yerdəki həyatın ilk olaraq bu şəkildə başladığı fikrini ağla gətirir.
Dr. Nakamura deyir: "Dərin dənizdəki hidrotermal kanallarda aşkar edilmiş ion kanallarının kortəbii əmələ gəlməsi Yerdə və ondan kənarda həyatın yaranmasına birbaşa təsir göstərir".
Tapıntılar, həmçinin mavi enerji adlanan duzlu su ilə şirin su arasındakı fərqdən istifadə edərək elektrik enerjisi istehsalı üzrə tədqiqatlara da töhfə verə bilər.
